🍀ISO 14064 - Tiêu chuẩn về phát thải khí nhà kính

 

Tổng quan về ISO 14064

Vào tháng 3 năm 2006, tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế (ISO) đã hoàn thành quá trình phát triển kéo dài 4 năm của ISO 14064, tiêu chuẩn quốc tế này gồm ba phần cho các hoạt động quản lý khí nhà kính, bao gồm cả việc phát triển kiểm kê phát thải của doanh nghiệp. Hơn 175 chuyên gia đại diện cho 45 quốc gia đã đóng góp vào quá trình phát triển. Tiêu chuẩn bao gồm các yêu cầu tối thiểu đối với kiểm kê KNK, cung cấp một cấu trúc cơ bản để có thể thực hiện việc đánh giá độc lập nhất quán và đáng tin cậy. Tiêu chuẩn ISO 14064 cung cấp cho các nhà hoạch định chính sách một nền tảng sẵn sàng về các phương pháp hay nhất để xây dựng chương trình giảm thiểu khí nhà kính. ISO 14064 cung cấp cho tổ chức cơ hội cải thiện tính nhất quán, tăng tính linh hoạt.

Cấu trúc tiêu chuẩn ISO 14064

ISO 14064 bao gồm ba phần, mỗi phần có một trọng tâm kỹ thuật khác nhau. Phần 1 của tiêu chuẩn có tiêu đề “Đặc điểm kỹ thuật với hướng dẫn định lượng và báo cáo phát thải và loại bỏ khí nhà kính ở cấp độ tổ chức” (“Specification with guidance at the organization level for quantification and reporting of greenhouse gas emissions and removals”). Phần này của tiêu chuẩn đề cập đến việc tiến hành kiểm kê phát thải khí nhà kính của các tổ chức như các tập đoàn sử dụng phương pháp tiếp cận từ dưới lên để thu thập, hợp nhất và định lượng phát thải dữ liệu. Phần 3 của tiêu chuẩn có tiêu đề “Đặc điểm kỹ thuật với hướng dẫn xác nhận và xác minh các xác nhận khí nhà kính” (“Specification with guidance for the validation and verification of greenhouse gas assertions”). Phần này của tiêu chuẩn thiết lập quy trình xác minh tuyên bố về khí nhà kính, bao gồm kiểm kê của tổ chức, bất kể kiểm kê có được phát triển theo Phần 1 của tiêu chuẩn hay không. Quy trình xác minh này cũng được áp dụng cho dù việc xác minh được tiến hành bởi một bên thứ ba độc lập hay bởi các đánh giá viên nội bộ của tổ chức. Phần 2 của tiêu chuẩn đề cập đến việc định lượng và báo cáo lượng giảm phát thải từ các hoạt động của dự án. Cách tiếp cận riêng của phần 2 sẽ được đề cập trong các bài viết sau.

Sơ đồ quản lý phát thải khi triển khai dự án

Các khía cạnh chính của ISO 14064

ISO 14064, Phần 1 bao gồm tám phần chính với hơn 21 tiểu mục thảo luận về các vấn đề kiểm kê KNK cho các tổ chức. Lúc đầu, tiêu chuẩn thiết lập và xác định các nguyên tắc kiểm kê KNK chung về tính phù hợp, đầy đủ, nhất quán, chính xác và minh bạch. Các nguyên tắc này phục vụ để hỗ trợ cả việc giải thích tiêu chuẩn cũng như hướng dẫn chung để giải quyết các vấn đề nằm ngoài các yêu cầu được thiết lập bởi tiêu chuẩn.

Tiêu chuẩn xác định ba khía cạnh chính để phát triển kiểm kê khí nhà kính cho tổ chức. Những khía cạnh này bao gồm thiết lập phạm vi kiểm kê, định lượng KNK và báo cáo KNK.

Phạm vi kiểm kê

Phạm vi kiểm kê sẽ được chia ra thành 2 phần: Phạm vi thuộc về tổ chức và phạm vi vận hành

Phạm vi thuộc về tổ chức

Phạm vi thuộc về tổ chức đề cập đến việc xác định cơ sở nào được công nhận là một phần của tổ chức tiến hành kiểm kê và nên được đưa vào kiểm kê này. Có hai cách tiếp cận để xác định phạm vi tổ chức là dựa vào quyền kiểm soát và cổ phần vốn chủ sở hữu. Theo cách tiếp cận kiểm soát, một tổ chức xem xét các cơ sở mà tổ chức có thẩm quyền hoạt động hoặc thực hiện các chính sách tài chính, sau đó tính toán tất cả các phát thải khí nhà kính từ các cơ sở mà tổ chức có quyền kiểm soát. Theo cách tiếp cận chia sẻ vốn chủ sở hữu, tổ chức hạch toán lượng phát thải từ tất cả các cơ sở mà tổ chức có một số lợi ích vốn chủ sở hữu (cho dù là số ít), nhưng tỷ lệ phần trăm của tổng lượng khí thải sẽ được tính chỉ dựa trên tỷ lệ cổ phần sở hữu trong một cơ sở hoặc doanh nghiệp phụ.

Phạm vi vận hành

Phạm vi vận hành đề cập đến các hoạt động hoạt động tại một cơ sở được bao gồm trong bản kiểm kể. Phát thải KNK trực tiếp, hoặc phát thải từ các hoạt động trực tiếp dưới sự kiểm soát của tổ chức, chẳng hạn như đốt nhiên liệu hóa thạch để tạo ra nhiệt, luôn được đưa vào bản kiểm kê. Phát thải KNK gián tiếp, hoặc phát thải phát sinh từ các hoạt động của tổ chức nhưng được tạo ra bên ngoài phạm vi kiểm soát trực tiếp của tổ chức, có thể đưa vào hoặc không. Phát thải gián tiếp từ sản xuất điện luôn được bao gồm trong bản nhưng các phát thải gián tiếp khác, chẳng hạn như phát thải do nhân viên đi lại trên các phương tiện không thuộc sở hữu của tổ chức (ví dụ: các hãng hàng không thương mại) thì có thể lựa chọn thêm vào hoặc không.

Định lượng KNK

ISO 14064 Phần 1 thiết lập quy trình định lượng phát thải khí nhà kính cho công cuộc kiểm kê. Các bước đầu tiên của quy trình này là xác định các nguồn phát thải cụ thể trong phạm vi hoạt động cũng như lựa chọn phương pháp định lượng phát thải áp dụng cho các nguồn đã xác định. Bước tiếp theo là thu thập dữ liệu theo yêu cầu của phương pháp đối với nguồn đó và xác định các hệ số phát thải đã thiết lập cho dữ liệu thu được. Cuối cùng, dữ liệu và các hệ số phát thải, được áp dụng nhất quán với phương pháp định lượng, được sử dụng để định lượng lượng phát thải từ các nguồn phát thải riêng lẻ. Lượng phát thải được định lượng cho từng nguồn sau đó được hợp nhất với các nguồn khác trong phạm vi hoạt động, nhưng phải đảm bảo rằng các nguồn phát thải trực tiếp và gián tiếp được tách biệt.

Báo cáo KNK

Đối với báo cáo kiểm kê KNK, ISO 14064 thiết lập rằng báo cáo cho từng giai đoạn báo cáo phải xác định phạm vi tổ chức của doanh nghiệp, lượng phát thải KNK từ các hạng mục hoạt động riêng lẻ và phương pháp được sử dụng để định lượng các phát thải đó. Báo cáo nên bao gồm giải thích thích hợp về các thành phần kiểm kê này, đặc biệt là bất kỳ loại trừ nào từ bên trong phạm vi đã thiết lập hoặc điều chỉnh phương pháp luận. Báo cáo cũng phải xác định những tiêu chuẩn cụ thể nào (bao gồm cả ISO 14064 chẳng hạn) hoặc các chương trình mà kiểm kê đã thực hiện và liệu việc xác minh các tiêu chuẩn hoặc chương trình này đã được thực hiện hay chưa. Điều quan trọng cần lưu ý là trong hầy hết các trường hợp, các yếu tố chính để tiến hành kiểm kê nhà kính theo ISO 14064 thường mang tính nhất quán với những khía cạnh của Giao thức báo cáo KNK (Greenhouse Gas Protocol – GHG Protocol) đã được công nhận rộng rãi: Đây là tiêu chuẩn báo cáo và kế toán doanh nghiệp được phát triển bởi Hội đồng doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững thế giới (WBCSD) và Viện Tài nguyên Thế giới (WRI). Sự khác biệt giữa hai tài liệu này là Giao thức báo cáo KNK sẽ xác định, giải thích và cung cấp các tùy chọn cho các thực hành tốt nhất về kiểm kê KNK, trong khi ISO 14064 thiết lập các tiêu chuẩn tối thiểu để tuân thủ các thực hành tốt nhất này. Mặc dù khác nhau ở một số lĩnh vực nhỏ, giao thức và tiêu chuẩn ISO là các tài liệu bổ sung cho nhau, tiêu chuẩn ISO xác định những việc cần làm và Giao thức KNK giải thích cách thực hiện và cách tổ chức phát triển kiểm kê KNK, việc sử dụng cả hai tiêu chuẩn ISO và Giao thức này làm tài liệu tham khảo sẽ giúp tổ chức tối đa hoá lợi ích của mình.

Ví dụ về lượng phát thải tại một doanh nghiệp